Naturalne materiały budowlane – sześć kroków, by trafiły pod strzechy

Rekomendacje, jak wspierać rozwój rynku budownictwa naturalnego – to jeden z kluczowych rezultatów projektu „Dekarbonizacja procesów budowlanych”. Zamykają się w sześciu kategoriach – edukacji i budowaniu świadomości społecznej, tworzeniu przewagi konkurencyjnej, dostępności, mobilizacji sektora publicznego, zmian legislacyjnych oraz zachęt finansowych.

Opracowanie „Rekomendacje dotyczące wsparcia rozwoju rynku budownictwa naturalnego, w tym zaleceń dla miejskich planów adaptacji w zakresie termomodernizacji i budownictwa mieszkaniowego” jest tym cenniejsze, że powstało dzięki zaangażowaniu aż 23 różnych instytucji i organizacji związanych z branżą budowlaną. Każda z nich przekazała unikalne spostrzeżenia wynikające z praktycznych doświadczeń, a dotykające wszystkich sfer związanych z budową – od przygotowania terenów, przez projekt, budowę czy wreszcie rozbiórkę i kwestię segregacji materiałów porozbiórkowych. 

Całość została opracowana pod kierunkiem należącego do Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Budownictwa Naturalnego eksperta, a zarazem architekta Pawła Wołejszy – raport ten można pobrać tutaj.

Jakie są jednak główne rekomendacje? Jednym z najważniejszych wniosków wynikających z raportu jest ten, że technologie i materiały naturalne jak najbardziej są dziś gotowe do szerokiego stosowania, mogą niejednokrotnie zastępować obecnie używane bez żadnych dodatkowych wymogów – jak np. farby lub tynki. Tak się jednak nie dzieje.

Pierwszą zidentyfikowaną w raporcie przeszkodą jest bowiem kwestia braku wiedzy, a tym samym konieczność edukacji zarówno inwestorów jak i projektantów oraz wykonawców. Dopóki oni nie będą znać możliwości materiałów naturalnych, te nie będą szeroko stosowane. Dlatego drugą rekomendacją jest budowanie przewagi konkurencyjności – przez wskazywanie jakie zalety mają materiały naturalne. Trzeci krok, to zwiększanie dostępności – materiały naturalne muszą być dostępne w zwykłych sklepach, a nie na specjalistycznych stronach lub formach internetowych. Krok czwarty to nakierowanie sektora publicznego, by ten w swoich inwestycjach wymuszał wykorzystanie materiałów naturalnych.  Rekomendacje z kategorii piątej i szóstej to kwestie zmian w prawie (umożliwiające np. ponowne użycie materiałów, w tym konstrukcyjnych z rozbiórek we wszystkich rodzajach inwestycji) oraz postulat stworzenia zachęt finansowych – np. podatkowych, dla stosujących materiały i technologie zmniejszające ślad węglowy w budownictwie.

Naturalne materiały mają ogromny potencjał i coraz częściej będą spotykane w branży. Wraz z regulacjami Unii Europejskiej, które wymuszają stosowanie materiałów budowlanych niskoemisyjnych lub akumulujących dwutlenek węgla lub tych mineralnych o niskim śladzie węglowym wbudowanym zyskają stopniowo popularność. Konieczne jest, aby te rozwiązania zaczął wykorzystywać biznes, ale aby to się wydarzyło, musi to zacząć się opłacać finansowo – piszą autorzy raportu. Konieczny jest szereg zmian legislacyjnych, które będą regulować jeszcze dziś nieuregulowany w tym zakresie rynek. Stosowanie preferencyjnych warunków finansowania podatkowego takich inwestycji, stosowanie materiałów naturalnych z lokalnych źródeł, jest również istotne z punktu widzenia odporności gospodarki tzw. „resilience”, która może być kluczowa w przypadku przerwania łańcuchów dostaw, co było widoczne w czasie pandemii Covid-19. Polskie materiały budowlane, przy zachowaniu odpowiednich norm i aprobat, będą również mogły być eksportowane do krajów Europy zachodniej, co może zwiększać konkurencyjność ekonomiczną polskiej gospodarki – podsumowują.

Zachęcamy do zapoznania się z raportem „Rekomendacje dotyczące wsparcia rozwoju rynku budownictwa naturalnego, w tym zaleceń dla miejskich planów adaptacji w zakresie termomodernizacji i budownictwa mieszkaniowego” oraz propozycjami rozwiązań prawnych dla wybranych rekomendacji.

Zapraszamy również do obejrzenia materiału wideo, omawiającego kluczowe zagadnienia poruszone w Rekomendacjach:

Projekt „Dekarbonizacja procesów budowlanych – wprowadzenie materiałów naturalnych o zerowym śladzie węglowym, w tym drewna, do gospodarki obiegu cyrkularnego w budownictwie”, realizowany przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy oraz Ogólnopolskie Stowarzyszenie Budownictwa Naturalnego, korzysta z dofinansowania o wartości 744 951 euro otrzymanego od Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach Funduszy EOG. Celem projektu jest umożliwienie rozwoju sektora budownictwa naturalnego i drewnianego oraz implementacja Gospodarki Obiegu Zamkniętego w sektorze budownictwa w Polsce. Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej.