Ziemia
ubijana
Budowanie z ubijanej ziemi ma tradycję sięgającą początków osadnictwa i jest do dziś stosowane na całym świecie, przede wszystkich w klimatach ciepłych i suchych. W naszym regionie budowanie tą metodą także jest możliwe, pod warunkiem zapewnienia ochrony przed deszczem.
W Polsce podobna technika była historycznie szeroko stosowana i rozpowszechniona pod nazwą glinobitki. Glinę ubijaną w szalunkach przeplatano ze słomą, gałęziami, drewnianymi żerdziami lub wrzosem układanymi poziomo w celu wzmocnienia konstrukcji.
Właściwości
ubita ziemia dobrze akumuluje ciepło, ale jest słabym izolatorem, co można jednak zrekompensować odpowiednią grubością ścian.
kiedy temperatura na zewnątrz budynku jest wysoka, ściana z ziemi paruje i uwalnia do otoczenia ciepłą parę wodną, co zapobiega nadmiernemu nagrzaniu budynku. Natomiast kiedy temperatura na zewnątrz jest niska, ziemia pochłania parę wodną, ocieplając budynek.
ziemia jest bardzo ekologicznym materiałem budowlanym. Spośród innych wyróżnia ją niskie zapotrzebowanie na energię przy produkcji (przy wykorzystaniu ręcznych ubijaków może być nawet zerowe) i brak odpadów – ponadto, ziemia z rozbiórki może posłużyć jako pełnowartościowy surowiec do budowy innej konstrukcji lub „powrócić do natury”.
(zdjęcia: Amanda Slater na Flickr – CC BY-NC 2.0 Deed, Tamsin Slater na Flickr – CC BY-NC 2.0 Deed, Moshirah na Wikimedia Commons – CC BY-SA 3.0 Deed)
Zastosowania
Sztuka budowania z ziemi ubijanej (ang. rammed earth) polega przede wszystkim na odpowiednim doborze składników mieszanki: różnych frakcji kruszywa, piasku i gliny. Właściwie ustalone proporcje umożliwiają wznoszenie ścian nośnych, nawet do wysokości kilku kondygnacji, bez dodatkowych stabilizatorów, np. cementu.
Współcześnie wznosi się ściany w tej technologii z wykorzystaniem szalunków. Wilgotną ziemię wsypuje się do form warstwami po 10-15 cm i zagęszcza poprzez ubijanie ręczne lub mechaniczne, dzięki któremu zwiększa się wytrzymałość konstrukcji. Powstała w ten sposób ściana ma zwykle grubość ok. 30-50 cm. Możliwe jest także tworzenie ciekawych efektów estetycznych poprzez stosowanie ziemi o różnych kolorach lub dodawanie barwników.